Konferencja
Tezy dyskusji
Konferencja „POŁĄCZENIA — miasto i rzeka”
1. Dzisiaj projektujemy nasze miasta bez wspólnej idei planu. Pod pozorem budowy „ładu przestrzennego” miasto powstaje bez wnikania w sens przestrzeni miejskiej jako aktu budowy dzieła sztuki.
2. Miasto wraz z Rzeką to nie tylko narzędzia do życia. Miasto i Rzeka mogą być „wymyślone” według reguł sztuki – kompozycji (dekompozycji), porządku i harmonii tkanki miejskiej – zasad nie wykluczających różnorodności Gry w Miasto.
3. Pierwszym krokiem w nadawaniu relacji miejskich są mosty. Most jako linia rozpięta nad rzeką między dwoma punktami wyznacza kierunek i daje połączenie.
4. Rzeka jest wielką metaforą – może być sentymentalną wędrówką w poszukiwaniu źródeł wszelakich, procesją rzeczy niesionych przez powódź, osobistym wspomnieniem wypoczynku w dzieciństwie. Rzeka oznacza czas, ciągły ruch i nieprzewidywalność. Rzeka to ciągła i naturalna zmiana. Miasto może być ramą dla tej metafory.
5. Relacja Miasta i Rzeki to nie tylko budowanie – to nadawanie znaczeń i definiowanie terminu architektura w fenomenie natury. Obecnie, w przebiegu Rzeki granice kulturowe Miasta wyznaczają symbolicznie Opactwo (zachód) i Elektrociepłownia (wschód). Obie budowle potrzebują Rzeki.
6. Istnieje pogląd, bardzo aktualny w czasach idei zrównoważonego rozwoju miast, że brzegów Rzeki w Mieście nie należy w ogóle zabudowywać – mają służyć miastu swoim naturalnym zagospodarowaniem i tworzyć ekologiczne korytarze. Odpowiada to howardowskim pomysłom miasta-ogrodu, które należy dziś potraktować jako poszukiwanie systemu (linearnego, policentrycznego) opartego na naturalnym przebiegu Rzeki.
7. A może jednak należy powrócić do koncepcji mówiących o tym, że monumentalizacja przestrzeni służy relacji Miasta i Rzeki. Budynki dominujące są przecież pierwiastkami pierwotnymi, uczestniczą w ewolucji miasta i z czasem stają się miejskimi archetypami (mieszkaniowymi i usługowymi) tworzącymi tożsamość miejską i specyfikę miejsca. W ten sposób Architektura staje się narzędziem Planu.
8. Miasto i Rzeka są zatem ideą zawierającą w sobie kompozycję Miejsca – zdefiniowaną poprzez geometrię elementarnych znaczeń urbanistycznych (plac, muzeum, świątynia, most, kwartał, blok, ulica, port, park). O wszystkim decyduje rysunek Architekta.
9. Sens Miasta i Rzeki może polegać na stworzeniu miejsc rozpoznawalnych (modelowych) bez niepotrzebnych prób ponownego przekształcenia w przyszłości. Ścisła zabudowa jak i „otwarte” formy urbanistyczne mogą okazać się przydatne w myśleniu o przyszłym scenariuszu dla Metropolii.
10. A więc Rzeka w Mieście, Miasto nad Rzeką czy Miasto i Rzeka…?
Kurator Konferencji MBA Kraków 2019
Dr hab. inż. arch. Marcin Charciarek
Prelegenci Konferencji „POŁĄCZENIA — miasto i rzeka”
Marcin Charciarek
Wydział Architektury Politechniki Krakowskiej, Polska
Dr hab. inż. arch. Profesor Politechniki Krakowskiej. Kurator Konferencji Międzynarodowego Biennale Architektury 2019 oraz pełnomocnik Dziekana Wydziału Architektury ds. Współpracy z Zarządem SARP Oddział Kraków. Od 2016 roku Kierownik Zakładu Architektury Elementarnej na WA PK. Autor publikacji dotyczących idei współczesnej architektury betonowej. Autor monografii Związki idei i materii w architekturze betonowej oraz Detali Architektury betonowej. Architektura polska 2008-2019. Laureat Grand Prix Międzynarodowego Biennale Architektury w 2004 roku na Muzeum Tadeusza Kantora.
José Luis Cortés
Universidad Iberoamericana (UIA), Meksyk, Meksyk
Architekt, wiceprezes Union of International Architects (2002-2005) i członek Rady. Absolwent Tecnológico de Monterrey, Akademii Sztuk Pięknych w Kopenhadze i Massachusetts Institute of Technology. Zajmował wiodące stanowiska na kilku uniwersytetach w Meksyku, takie jak dyrektor ds. kształcenia ustawicznego (2009-2015), dziekan Wydziału Architektury i programu Masters in Urban Projects (2002-2009). Profesor na Universidad Iberoamericana w Meksyku, profesor urbanistyki (1975-2002) na uniwersytecie Universidad Autónoma Metropolitana Campus Xochimilco, Mexico City. Visiting Professor na kilku zagranicznych uniwersytetach. Prezes Meksykańskiej Federacji Architektów (2017-2018), Meksykańskiego Stowarzyszenia Architektów (2015-2016) oraz Sekretarz Generalny, wiceprezes i członek Rady Honorowej.
Armando dal Fabbro
Università IUAV di Venezia, Wenecja, Włochy
Uczy kompozycji architektonicznej i urbanistycznej na Wydziale Architektury i Sztuki IUAV. Od 2001 roku jest członkiem Rady Doktorskiej Szkoły Kompozycji Architektonicznej Uniwersytetu IUAV. Pełnił rolę visiting professor na różnych zagranicznych uczelniach (Politechnika Krakowska, MSA Münster, UCN Antofagasta, NMMU Port Elisabeth). Jest członkiem komitetów naukowych czasopism architektonicznych (Teca, Neapol, Proyecto, Progreso, Arquitectura, Sewilla, Urban Composition Research, Syracuse, Modern Masters, Neapol). Bierze udział w międzynarodowych konkursach projektowych i zbiorowych wystawach architektury, w tym: La Triennale di Milano 1995; Międzynarodowe Biennale Architektury w Krakowie, 1996, 1998, 2000; La Biennale di Venezia, Międzynarodowa Wystawa Architektury, 2002, 2006, 2012. Otrzymał Grand Prix 6. Międzynarodowego Biennale Architektury w Krakowie oraz Wyróżnienie Honorowe i Medal Bene Merentibus Wydziału Architektury Uniwersytetu Krakowskiego.
Simon EWINGS
Snøhetta, Oslo, Norwegia/Wielka Brytania
Simon dorastał poza Londynem i uzyskał dyplom architekta w szkołach architektury w Oxfordzie i Mackintosh School of Architecture w Glasgow. Był członkiem zespołu
projektantów BFI IMAX w Waterloo i przystąpił do firmy Snøhetta w 2001 gdzie dołączył do zespołu projektowego Norweskiej Opery i Baletu Narodowego w Oslo. W tym projekcie pełnił szereg ról, od głównego architekta elewacji do kierownika projektu, a także był architektem odpowiedzialnym na placu budowy. Simon był kierownikiem dużych projektów, zarówno w Norwegii, jak i za granicą. W latach 2011-2013 pracował w biurze Snøhetta w Nowym Jorku, gdzie odpowiadał za przebudowę i rozbudowę Muzeum Sztuki Nowoczesnej w San Francisco. Ostatnio prowadził projekt przebudowy Portland House, znaczącego obiektu w Westminster, w centrum Londynu. Projekty Simona wymagały szerokiego zakresu kompetencji, począwszy od opracowania koncepcji, a skończywszy na projektowaniu detali, jak i skutecznym wykonawstwie. Poza skupianiem się na profesjonalnej jakości i realizacji projektów, Simon wyróżnia się w dziedzinie przejrzystości, komunikacji i wymiany idei pomiędzy klientem a projektantami.
Jacek Gyurkovich
Wydział Architektury Politechniki Krakowskiej, Polska
Prof. dr hab. inż. arch., architekt i urbanista, nauczyciel akademicki Wydziału Architektury Politechniki Krakowskiej. Dziekan Wydziału Architektury PK od 2016 roku; kierownik Katedry Kompozycji Urbanistycznej (1994-2019); dyrektor Instytutu Projektowania Urbanistycznego (2000-2006); autor licznych publikacji naukowych z zakresu architektury i urbanistyki – członek Komitet Architektury i Urbanistyki PAN – Przewodniczący Sekcji Urbanistyki KAiU PAN; członek ICOMOS Polska. Laureat 11 nagród i wyróżnień w ogólnopolskich konkursach architektonicznych i urbanistycznych; autor i współautor ponad 100 projektów architektonicznych i urbanistycznych, m.in. kościołów p.w.: św. Piotra Apostoła w Wadowicach, Chrystusa Króla w Jarosławiu, Dzieciątka Jezus w Jodłowej, Chrystusa Króla w Łękach Górnych.
Artur Jasiński
Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego, Polska
Dr hab. inż. arch., prof. KAAFM; praktykujący architekt, dyrektor biura architektonicznego Artur Jasiński i Wspólnicy i nauczyciel akademicki: profesor na Wydziale Architektury i Sztuk Pięknych Krakowskiej Akademii im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego w Krakowie. Jest laureatem nagród i wyróżnień w ponad dwudziestu konkursach architektonicznych i autorem wielu budynków użyteczności publicznej. Jego zainteresowania naukowe i publikacje skupiają się na polu wpływu współczesnych procesów cywilizacyjnych i modernizacyjnych na urbanistykę, architekturę i na praktykę zawodową architekta.
Robert Konieczny
KWK Promes, Katowice, Polska
Architekt, absolwent Wydziału Architektury Politechniki Śląskiej w Gliwicach. W 1996 roku uzyskał certyfikat New Jersey Institute of Technology. Szef biura KWK Promes powstałego w 1999 roku. W 2012 roku został niezależnym ekspertem Fundacji Miesa van der Rohe. W 2016 roku projekt Muzeum Narodowego – Centrum Dialogu Przełomy w Szczecinie został uznany Najlepszym Budynkiem Świata 2016 w międzynarodowym konkursie World Architecture Festival. Dużym wyróżnieniem dla Projektanta jest tytuł Najlepszego Domu Świata dla Arki Koniecznego w ogólnoświatowym konkursie Wallpaper Design 2017. Konieczny był dwunastokrotnie nominowany do Europejskiej Nagrody Fundacji Miesa van der Rohe. Jest laureatem prestiżowej nagrody House of the Year 2006 za projekt Domu Aatrialnego zwyciężając w konkursie portalu World Architecture News na najlepszy dom mieszkalny na świecie. Od 2019 roku członek Francuskiej Akademii Architektury (Académie d'architecture).
Wojciech Kosiński
Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego, Polska
Prof. dr hab. inż. arch. Absolwent Wydziału Architektury Politechniki Krakowskiej (dyplom u Prof. W. Gruszczyńskiego). W latach 90-tych zastępca Głównego Architekta Krakowa. Długoletni pracownik Wydziału Architektury PK, obecnie Kierownik Katedry Urbanistyki w Krakowskiej Akademii im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego. Autor licznych projektów nagrodzonych w konkursach i wielu realizacji, 6 książek i około 300 publikacji naukowych. Prowadził badania, warsztaty i wykłady w kilkunastu krajach: Europy, Azji, Afryki, oraz obydwu Ameryk. Jest członkiem Komitetu Architektury i Urbanistyki P.A.N. oraz redaktorem naczelnym rocznika naukowego Teka Komisji Urbanistyki i Architektury Oddziału P.A.N. w Krakowie.
Magdalena Kozień-Woźniak
Wydział Architektury Politechniki Krakowskiej, Polska
Architekt, profesor Politechniki Krakowskiej. W pracy naukowej, dydaktycznej i twórczej zajmuje się kształtowaniem współczesnych obiektów muzealnych i teatralnych. Jest wspólnikiem pracowni projektowej Kozień Architekci. Wraz z zespołem jest laureatką szeregu nagród i wyróżnień w konkursach architektonicznych. Obiekt MNZP w Przemyślu był nominowany do Nagrody Miesa van der Rohe 2008. Teatr Capitol we Wrocławiu zdobył Grand Prix Piękny Wrocław 2013. Galeria BWA w Nowym Sączu została uznana za najlepszy budynek Nowego Sącza I dekady XXI w.
Romuald Loegler
Atelier Loegler Architekci
Dr inż. arch., prowadzący działalność zawodową jako projektant i dydaktyk, wykładowca na wyższych uczelniach m.in. na Politechnice Białostockiej, Krakowskiej Akademii im.
A. F. Modrzewskiego, Politechnice Lubelskiej. Członek Saksońskiej Akademii Sztuki (Sächsische Akademie der Künste); członek jury konkursów ogólnopolskich i międzynarodowych; laureat wielu konkursów krajowych i zagranicznych, w tym na koncepcje prestiżowych budynków użyteczności publicznej, jak np. Biblioteka Jagiellońska, Filharmonia w Łodzi, Opera w Krakowie. Wśród realizacji obiekty dydaktyczne wyższych uczelni, szkół średnich, banków, kościołów, obiektów usługowych i zespołów mieszkalnych. Wielokrotnie publikowany w krajowych i zagranicznych czasopismach, publikacjach książkowych w tym: „Światowy Atlas Architektury”, „Encyklopedia Architektury Europejskiej”, „Spis Architektów Świata”, „Domus”, „Bauwelt”, “Arkitektiilehti”, „Deutsches Architektenblatt”, „Architektura i Biznes” i inne. Laureat nagród przyznawanych za całokształt twórczości lub pojedyncze realizacje, jak np. Nagroda Honorowa SARP, Nagroda Fundacji Alfred Toepfer Stiftung F.V.S. im. Fritza Schumachera, Nagroda Ministra Infrastruktury.
Kazimierz Łatak
Biuro Projektów Lewicki Łatak, Kraków, Polska
Absolwent Wydziału Architektury i Wydziału Inżynierii Lądowej Politechniki Krakowskiej, gdzie w latach 1992–1999 był zatrudniony w Instytucie Projektowania Architektonicznego. W latach 2003-2009 prowadził zajęcia na Wydziale Architektury i Sztuk Pięknych Krakowskiej Akademii im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego. Od 1988 roku współpracuje z Piotrem Lewickim; w 1995 roku założyli firmę: Biuro Projektów Lewicki Łatak.
Rainer MAHLAMÄKI
Lahdelma & Mahlamäki Architects, Helsinki, Finlandia
Architekt, urodzony w 1956 w Finlandii. Absolwent Tampere University of Technology. Od 1987 partner w firmie 8 Studio, a od 1992 w Kaira-Lahdelma-Mahlamäki. Obecnie jest partnerem w Lahdelma & Mahlamäki Architects z siedzibą w Helsinkach. Profesor architektury współczesnej na Uniwersytecie w Oulu (1997), przewodniczący rady muzealnej w Muzeum Architektury Fińskiej (2006-2006), dziekan (2000-2007) oraz prodziekan na Wydziale Architektury Współczesnej w Szkole Architektury na Uniwersytecie w Oulu (2007-2011). Prezes fińskiego stowarzyszenia architektów (SAFA, 2007-2011). Przewodniczący jury w konkursie International Architecture Awards (2009). Zdobywca łącznie 59 nagród w konkursach architektonicznych, w czym 35 głównych, a także Architectural Arts Suomi Award (1997) oraz Finland Prize, Ministry of Education Award (2008). Jego twórczość była prezentowana w wielu prestiżowych magazynach dotyczących współczesnej architektury i designu, m.in. w World Architecture, DOMUS, L’Archa, Architectural Review i Detail. Wybrane najważniejsze realizacje: Lusto Finnish Forest Museum, Punkaharju (1994), Folks Arts Centre, Kaustinen, (1997), biblioteka w Lohja (2005), Muzeum Historii Żydów Polskich (2013, z Kuryłowicz & Associates), Finnish Nature Centre Haltia, Espoo (2013).
Giovanni Multari
corvino + multari, Neapol, Włochy
Architekt i profesor na DiArc, Wydziale Architektury Uniwersytetu Neapolitańskiego im. Fryderyka II. W 1995 roku założył w Neapolu biuro corvino + multari. Tutor na krajowych i międzynarodowych warsztatach, kurator wystaw, redaktor książek, członek rad naukowych. W 2006 roku został uhonorowany Złotym Medalem Architektury Włoskiej za renowację Wieży Pirelli. Brał udział w konferencjach (w Mediolanie, Rzymie, Grazu, Krakowie, Paryżu, Berlinie, Londynie, Nowym Jorku). Jego projekty i prace były prezentowane na wystawach i publikowane w czasopismach: Casabella, Abitare, The Plan, Domus, Area, d’A, Concept, World Architecture.
Claudio Nardi
Claudio Nardi Architects, Florencja, Włochy
Ukończył architekturę na Uniwersytecie Florenckim – w mieście, w którym założył swoją pracownię architektoniczną. Działalność projektowa Claudio Nardi obejmuje różne dziedziny: wzornictwo przemysłowe, projektowanie wnętrz, architekturę, planowanie urbanistyczne. Wszystkie projekty charakteryzują się wyrafinowaną dbałością o szczegóły oraz wykorzystaniem innowacyjnych materiałów i technologii – z dbałością o kontekst miejsca i tradycję. Częste wykłady, liczne nagrody i udział w konkursach krajowych i międzynarodowych.
Zbigniew Paszkowski
Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny, Szczecin, Polska
Profesor zwyczajny doktor habilitowany inżynier architekt, absolwent Wydziału Architektury Politechniki Krakowskiej, profesor na Wydziale Budownictwa i Architektury Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Technologicznego w Szczecinie (Polska), kierownik Katedry Historii i Teorii Architektury, członek Komitetu Urbanistyki i Architektury Polskiej Akademii Nauk, SARP, ZPOIA. Autor publikacji naukowych z zakresu praktyki, teorii i historii architektury. Promotor i recenzent wielu prac doktorskich i habilitacyjnych. Założyciel i wiodący architekt biura projektowego URBICON Spółka z o.o. (od 1990 roku) w Szczecinie. Jako architekt, autor wielu projektów obiektów mieszkalnych i użyteczności publicznej, zwycięzca kilku konkursów architektonicznych. Badacz architektury, rozwoju miast i zrównoważonego rozwoju.
Bolesław Stelmach
Narodowy Instytut Architektury i Urbanistyki, Warszawa, Polska
Dr hab. inż. architekt prof. WSPA, ukończył Wydział Architektury Politechniki Krakowskiej w 1980 roku, a w 1984 roku - podyplomowe studia planowania przestrzennego na Wydziale Architektury Politechniki Warszawskiej. W 2009 roku uzyskał tytuł doktora inżyniera architekta, a w 2016 roku stopień doktora habilitowanego i Profesora WSPA. Generalny projektant w Stelmach i Partnerzy Biuro Architektoniczne Sp. z o.o. W 2010 roku Stowarzyszenie Architektów Polskich przyznało mu najwyższe wyróżnienie - Nagrodę Honorową SARP. Od listopada 2017 roku pełni funkcję Dyrektora Narodowego Instytutu Architektury i Urbanistyki. Ważniejsze realizacje: Budynek administracyjny kancelarii Sejmu RP w Warszawie, Zana House w Lublinie, Teatr w Budowie w Lublinie.
Marta A. Urbańska
Wydział Architektury Politechniki Krakowskiej, Polska
Dr inż., jest architektem, historykiem architektury i krytykiem. Wykłada w kraju (Wydział Architektury Politechniki Krakowskiej) i za granicą. Jest autorką licznych publikacji i przekładów oraz redaktorką literatury architektonicznej. Prowadziła i organizowała konferencje, wyprawy i warsztaty projektowe oraz badania terenowe, w tym historycznej architektury polskiej na Wschodzie. Jest laureatką odznaczeń za pracę zawodową i społeczną, członkiem Izby Architektów RP i Stowarzyszenia Architektów Polskich – pełnomocnikiem Zarządu Głównego ds. dziedzictwa historycznego.
Michał Wojtkiewicz
Zaha Hadid Architects, Londyn, Wielka Brytania
Associate w biurze Zaha Hadid Architects. Od momentu dołączenia do Zaha Hadid Architects w 2009 roku, był zaangażowany w i prowadził wiele projektów o zróżnicowanej typologii w Europie, na Bliskim Wschodzie, w USA, Australii i Azji. Obecnie pracuje jako Associate w Design Cluster - grupie zajmującej się przygotowaniem wstępnych koncepcji projektowych, gdzie kładzie się duży nacisk na projektowanie w zgodzie z zasadami zrównoważonego rozwoju oraz wykorzystywanie lokalnego klimatu do kształtowania głównych założeń projektowych. Architekt prowadzący budowę szkoły podstawowej w Lushan, w prowincji Jiangxi w Chinach, architekt prowadzący komponent elewacji oraz lekkich membran podczas budowy KAPSARC, obiektu badawczego ukończonego w 2016 roku w Rijadzie w Arabii Saudyjskiej.
Szczepan Wroński
WXCA – Pracownia Architektoniczna, Warszawa, Polska
Absolwent Wydziału Architektury i Urbanistyki Politechniki Warszawskiej. Współzałożyciel pracowni WXCA. Wraz z zespołem wielokrotnie wygrywał w prestiżowych konkursach, m.in. na Muzeum Powstania Wielkopolskiego 1918-1919 w Poznaniu, Polski Pawilon na EXPO 2020 w Dubaju, Pole Mokotowskie w Warszawie. Na warszawskiej Cytadeli buduje się jeden z największych kompleksów muzeów jego współautorstwa – Muzeum Wojska Polskiego i Muzeum Historii Polskiej. Muzeum - Miejsce Pamięci Palmiry czy Europejskie Centrum Edukacji Geologicznej w Chęcinach, które współtworzył, otrzymały m.in. nominacje do nagrody Miesa Van Der Rohe.